Βοϊδόμάτης: Ένας από τους καθαρότερους ποταμούς της Ευρώπης...

Ο Βοϊδομάτης (γνωστό και ως "ποτάμι του Βίκου") είναι ποταμός του νομού Ιωαννίνων, παραπόταμος του Αώου. Οι κύριες πηγές του βρίσκονται κάτω από το χωριό Βίκος.
Στην διαδρομή του δέχεται και άλλα υδάτινα ρεύματα που σχηματίζονται στις πλαγιές της Τύμφης ή προέρχονται από το Φαράγγι του Βίκου και τελικά συμβάλει στον Αώο κοντά στην Κόνιτσα.
Ο ποταμός έχει συνολικό μήκος 15 χιλιόμετρα. Η ονομασία του Βοϊδομάτη προέρχεται από τις σλαβικές λέξεις voda (= νερό) και mati (= πηγή), και όχι από την καθιερωμένη παρετυμολογία βόιδι δηλ. βόδι και μάτι (μάτι του βοδιού)[εκκρεμεί παραπομπή].
Ο Βοϊδόμάτης χαρακτηρίζεται ως ένας από τους καθαρότερους ποταμούς της Ευρώπης, καθώς δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρύπανσης.
Διασχίζει μία από τις ομορφότερες ορεινές τοποθεσίες της Ελλάδας, η οποία έχει χαρακτηριστεί εθνικός δρυμός από το 1973, καθώς και το φαράγγι του Βίκου που αποτελεί μνημείο φυσικής ομορφιάς.
Κατά μήκος του Βοϊδομάτη συναντώνται ορισμένα από τα ομορφότερα μονότοξα, ηπειρώτικα γεφύρια.
Το πιο διάσημο είναι το γεφύρι της Κλειδωνιάς (ή Κλειδωνιάβιστας), που βρίσκεται στην έξοδο της χαράδρας του Βίκου[1].

Γεφύρι Κλειδωνιάβιστας

Στις όχθες του Βοϊδομάτη και σε απόσταση 2 χμ. από την Κλειδωνιά βρίσκεται το γεφύρι της Κλειδωνιάβιστας (ή Βοϊδομάτη). Πρόκειται για μονότοξο γεφύρι με στιβαρή επιμήκυνση του τόξου του, κτισμένο το 1853 με δαπάνες της ευεργέτιδας Μπαλκίζ Χανούμ, η οποία έδωσε για την κατασκευή του 37.000 γρόσια.
Σχετίζεται με το περιστατικό που αναφέρεται στο μοιρολόϊ της κόρης του Γερένη. Σύμφωνα με την παράδοση, στη θέση που είναι κτισμένο το γεφύρι σήμερα, υπήρχε παλιότερο. Εκεί έλαβε χώρα η σφαγή δυο συγγενικών αλλά αλληλομισούμενων οικογενειών από τα διπλανά χωριά, του Σταμάτη και του Γερένη,  όταν η νυφική πομπή της οικογένειας του τελευταίου διάβαινε την γέφυρα και συναντήθηκε με μέλη της αντίπαλης φάρας.
Το γεφύρι βρίσκεται σε μια πανέμορφη τοποθεσία κατάφυτη από πλατάνια από όπου ξεκινά το μονοπάτι που διασχίζει το φαράγγι. Λίγο πιο κάτω υπάρχουν εστιατόρια και ξενώνες.

Ο Βοϊδομάτης είναι κατάλληλος ποταμός για διάφορα αθλήματα ποταμού, όπως κανόε-καγιάκ και ράφτινγκ. Η θερμοκρασία του νερού του ποταμού είναι πολύ χαμηλή ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες.

Φαράγγι Βοϊδομάτη

Μαγευτικό φαράγγι, σπάνιας ομορφιάς, που ξεκινά από την πέτρινη γέφυρα της Κλειδωνιάς και φτάνει ως τη δυτική έξοδο της χαράδρας του Βίκου ανάμεσα από τα χωριά Πάπιγκο και Βίκος.
Υπεραιωνόβια πλατάνια, σκλήθρα και άλλα δέντρα συνθέτουν ένα μαγευτικό σκηνικό. Στα παγωμένα νερά του ποταμού ζουν πέστροφες. Αποτελεί, εδώ και χρόνια, έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς όσων αγαπούν τα σπορ του καγιάκ και του rafting.
Καλοχαραγμένο μονοπάτι, που κινείται στην όχθη  του ποταμού, σε ωθεί να ανακαλύψεις το εσωτερικό του φαραγγιού. Με λίγη προσπάθεια, κατά μήκος της δίωρης αυτής διαδρομής, ο επισκέπτης  θα ανακαλύψει τα αβαθή σπήλαια (βραχοσκεπές), στα οποία κατοικούσαν οι πρώτοι άνθρωποι πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα και το γοητευτικό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων.

Μονή Αγίων Αναργύρων

Σε απόσταση πεζοπορίας 1,30 ώρας από τη γέφυρα της Κλειδωνιάβιστας, κοντά στο κεντρικό μονοπάτι που διασχίζει το φαράγγι, είναι κτισμένη από το 1658 η μονή Αγίων Αναργύρων.
Σήμερα από τη μονή σώζεται μόνο το καθολικό της, περιτριγυρισμένο από χαλάσματα, με περίτεχνο τέμπλο και ωραίες τοιχογραφίες. Το μοναστήρι έχει χαρακτηρισθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Την ημέρα της εορτής των Αγίων Αναργύρων Κοσμά & Δαμιανού (1 Ιουλίου) γίνεται λειτουργία και ακολουθεί γραφικό παραδοσιακό γλέντι στην όχθη του Βοιδομάτη κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια.